Convento de San Francisco – Escolma de escultura (Ourense)

Na parte alta da cidade de Ourense, na ladeira do Montealegre conservase boa parte do antigo convento de franciscanos da cidade fundado no século XIV. Trala desamortización do século XIX o edificio converteuse en cuartel e a mediados do século XX a igrexa foi desmontada, trasladada e reconstruída no centro da cidade quedando porén in situ o magnífico claustro conventual gótico. Xunto a este, na antiga capela da Terceira orde Franciscana, podemos visitar tamén a exposición Escolma de Escultura, formada con fondos do Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense.

Entre as pezas expostas chama a nosa atención unha imaxe da Virxe entronizada de finais do século XII tallada en madeira policromada e procedente de Ponferrada. Aínda que perdeu a figura do Neno e parte dos seus brazos resulta doado imaxinar o seu aspecto orixinal seguindo a modelo bizantino das theotokos, imaxes frontais e hieráticas nas que a Nai funciona como o trono onde se senta Cristo. A cabeza da Virxe, dunhas proporcións maiores ás do corpo, como soe ser habitual neste tipo de representacións, está cuberta cunha toca. O corpo vístese cunha túnica e un manto solucionados con un modelado moi sumario que non forma case pregues nos panos.

Outra peza destacada en un capitel procedente da igrexa de Santo Tomé de Maside no que representaron tres grifos. Estes animais híbridos formados por un corpo de león e cabeza e ás de aguia, son un tema moi habitual dos repertorios figurativos románicos onde seguindo as moralizacións escritas nos bestiarios medievais podían ter unha significación positiva, en relación coa protección, ou ben negativa dado que segundo as descricións, dende época antiga, eran de natureza agresiva e feroz.

De entre as pezas de ourivería medieval hai que destacar unha serie de cristos realizados en cobre dourado e esmaltado seguindo a técnica dos obradoiros de Limoges. Datados na segunda metade do século XIII en función do seu estilo, puideron estar destinados ben a estar fixos sobre unha cruz de altar ou procesional ou ben sobre unha tapa dun evanxeliario, que frecuentemente ían gornecidas con este tipo de representacións figuradas para embelecer a súa presenza durante os actos litúrxicos.